Σουβλάκι: Το πρώτο ψήσιμο αναφέρεται από τον... Αχιλλέα στην Τροία! Η πιο λαχταριστή και γευστική ιστορία του κόσμου!

Από τον Κάνδαυλο που το λέγαμε τότε, μέχρι το κεμπάπ, το τυλιχτό, την σεφταλιά και το... λατρευτό πιτόγυρο

Οι Έλληνες γευόμαστε το σουβλάκι από αρχαιοτάτων χρόνων. Η πρώτη αναφορά σ΄ αυτή τη λιχουδιά της ελληνικής γαστρονομίας – που είναι πλέον διάσημη σε όλο τον κόσμο – γίνεται στα Ομηρικά Έπη (όπου ο Αχιλλέας ψήνει κομμάτια κρέατος στη θράκα). Ωστόσο η πρώτη επίσημη καταγραφή βρίσκεται – σύμφωνα με το έργο “Δειπνοσοφισταί” του αρχαίου Έλληνα βιολόγου και γαστρονόμου Αθήναιου – στον οδηγό μαγειρικής “Οψαρτυτικό” που έγραψε ο Ηγήσιππος. Στον εν λόγω οδηγό αναφέρεται ένα έδεσμα με την ονομασία Κάνδαυλος, φτιαγμένο από κομμάτια ψητού κρέατος, τυρί, πίτα και άνηθο και σερβιρισμένο με ζουμί.

Επίσης αναφορά σε σουβλάκι από εντόσθια γίνεται σε ρωμαϊκά γραπτά του 1ου μ.Χ αιώνα. Αρκετά αργότερα στην Κωνσταντινούπολη διάφοροι μικροπωλητές πωλούσαν στους δρόμους σουβλάκι με πίτα.

Το πρώτο τυλιχτό με κεμπάπ

Στη δεκαετία του 1940 το σουβλάκι άρχισε να διαδίδεται σε προσφυγικές γειτονιές, όπως π.χ. στον Κορυδαλλό, ενώ το 1950 στον Πειραιά ένας Κωνσταντινουπολίτης έφτιαξε το πρώτο τυλιχτό με κεμπάπ.

Μια ψητή λιχουδιά σε πολλές παραλλαγές

Το σουβλάκι αποτελείται από ψημένα κομμάτια χοιρινού κρέατος περασμένα σε μικρή ξύλινη σούβλα από καλαμιά (για τον λόγο αυτό στη νότια Ελλάδα μπορεί να το παραγγείλει κάποιος και ως “καλαμάκι”). Σερβίρεται συνήθως με μια φέτα ψωμί ή μια πίτα κομμένη στα τέσσερα. Μπορεί επίσης να φτιαχτεί από κρέας κοτόπουλου, από μοσχαρίσιο κρέας, από συνδυασμό αρνίσιου και μοσχαρίσιου κρέατος (κεμπάπ), από μπιφτέκι, ενώ κάποιοι το φτιάχνουν και από λουκάνικο.

Στη σύγχρονη ελληνική κουζίνα υπάρχει και το σουβλάκι από ψητά λαχανικά, για να μην μένουν παραπονεμένοι και οι χορτοφάγοι.

Το σουβλάκι σερβίρεται και μέσα σε πίτα (“τυλιχτό”), ενώ το ίδιο μπορεί να συμβεί και με τον χοιρινό γύρο που σερβίρεται μέσα σε πίτα μαζί με πατάτες, ντομάτα, τζατζίκι και κρεμμύδι, καθώς και με τον γύρο κοτόπουλο που σερβίρεται μέσα σε πίτα μαζί με πατάτες, ντομάτα και σάλτσα από μαγιονέζα και μουστάρδα.

Το κυπριακό σουβλάκι

Στην Κύπρο το σουβλάκι σερβίρεται πάντα μέσα σε κυπριακή πίτα. Η κυπριακή πίτα, εκτός από χοιρινά σουβλάκια περιλαμβάνει κρεμμύδι, ντομάτα και μαϊντανό, ενώ αρκετά συχνά μπαίνει και ψιλοκομμένο λάχανο. Μάλιστα υπάρχουν και τοπικές διαφοροποιήσεις, όπως π.χ. η συνήθεια στη Λάρνακα να βάζουν στην πίτα και ταχίνι ή η συνήθεια στη Λεμεσό να βάζουν και τουρσί.

Τα σουβλατζίδικα στην Κύπρο προσφέρουν επίσης σουβλάκι από κοτόπουλο και σουβλάκι από σεφταλιά (χοιρινός κιμάς με καρυκεύματα, που τυλίγεται σε αρνίσια μπόλια), τα οποία μπορούν να ετοιμαστούν και σε συνδυασμό (“μιξ”), δηλαδή κατά το ήμισυ από σουβλάκια και κατά το ήμισυ από σεφταλιά. Τέλος, στη σύγχρονη κυπριακή κουζίνα υπάρχει και σουβλάκι από χαλούμι (ημίσκληρο τυρί άσπρου χρώματος, που παρασκευάζεται από συνδυασμό αγελαδινού και αιγοπρόβειου γάλακτος και μπορεί να ψηθεί στη σχάρα ή στο τηγάνι δίχως να λιώσει).