Πως ο Αγιος Γεώργιος "έσωσε" το Ναό του Ηφαίστου στο Θησείο!

Περπατώντας στους δρόμους της Αθήνας θα θαυμάσεις πολλά από όσα θα σου θυμίσουν τα χρόνια της αρχαιότητας και όσα δώρα αυτή μας έχει αφήσει. Κτήρια σπουδαίας αρχιτεκτονικής και μεγάλη ιστορία. Ιστορίες που μπλέκονται και συνδυάζονται πολλά και σημαντικά γεγονότα. Αν μπορούσαν να σου εξιστορήσουν όλα όσα έγιναν, θα έμενες με το στόμα ανοιχτό. 

Μια τέτοια περίπτωση είναι και ο Ναός του Ηφαίστου στην Αθήνα ο οποίος έχει περάσει από 1.000 κύματα και ακόμη στέκει εκεί και μας θυμίζει την σπουδαία και περήφανη ιστορία της Αρχαίας Αθήνας και όλα όσα εκτυλίχθηκαν κάποτε εκεί. Αποτελεί ένα από τα πλέον καλοδιατηρημένα μνημεία που βρίσκονται σήμερα στην πρωτεύουσα της Ελλάδας.

Ο Ναός του Ηφαίστου βρίσκεται στην κορυφή του λόφου του Αγοραίου Κολωνού, ο οποίος στην πραγματικότητα οριοθετεί την Αρχαία Αγορά των Αθηνών στη δυτική πλευρά. Το σημερινό Θησείο. Είναι κατά κοινή ομολογία ένας από τους καλύτερα διατηρημένους αρχαίους ναούς, γεγονός που οφείλεται εν μέρει και στη μετατροπή του σε χριστιανική εκκλησία.

Πολλοί λένε, και όχι άδικα, ότι σώθηκε από μεγάλες καταστροφές λόγω του ότι είχε μετατραπεί κάποια στιγμή σε χριστιανικό ναό. Σύμφωνα με τον περιηγητή Παυσανία στο ναό λατρεύονταν από κοινού ο Ήφαιστος, προστάτης των μεταλλουργών, και η Αθηνά Εργάνη, προστάτρια των κεραμέων και της οικοτεχνίας.

Την ταύτιση του ναού ως ναού του Ηφαίστου επιβεβαίωσε η ανασκαφική έρευνα με την αποκάλυψη εργαστηρίων μεταλλουργίας στην ευρύτερη περιοχή του λόφου, επισκιάζοντας, έτσι, παλαιότερες απόψεις, που αναγνώριζαν ως λατρευόμενες θεότητες το Θησέα, τον Ηρακλή ή τον Άρη.  Θεωρείται ότι η οικοδόμηση του ναού πρέπει να πραγματοποιήθηκε ανάμεσα στα έτη 460-420 π.Χ. από άγνωστο αρχιτέκτονα, στον οποίο, όμως, αποδίδονται και άλλοι ναοί στην Αττική, με παρόμοια κατασκευή.

Οι καταστροφές και πώς σώθηκε

Τον 7ο αιώνα, ο Ναός του Ηφαίστου μετατράπηκε σε χριστιανική εκκλησία

Ο Ναός του Ηφαίστου γλίτωσε από τους βανδαλισμούς και τις λεηλασίες που υπέστησαν παρόμοια κτίσματα στην Ελλάδα. Η αιτία που ο ναός διατηρήθηκε σε καλή κατάσταση έως σήμερα, οφείλεται σε μεγάλο βαθμό στο γεγονός ότι τον 7ο αιώνα μετατράπηκε σε χριστιανική εκκλησία. Ο ναός του Ηφαίστου έγινε η εκκλησία του Άη Γιώργη του Ακαμάτη.

Παράλληλα, την περίοδο της τουρκοκρατίας έθαβαν προτεστάντες που είχαν πεθάνει στην Αθήνα. Λειτούργησε δηλαδή και ως νεκροταφείο. Με τη Μικρασιατική Καταστροφή και την εισροή χιλιάδων προσφύγων στη χώρα, ο χώρος γύρω από τον ναό είχε μετατραπεί σε καταυλισμό των προσφύγων.

Σήμερα πάντως, ο ναός αποτελεί ένα αληθινό στολίδι στο κέντρο της Αθήνας.